ASEAN Dışişleri Bakanları Kuala Lumpur’da Buluşuyor

Güneydoğu Asya Uluslar Birliği ASEAN’ın dışişleri bakanları, bu hafta 8 Temmuz ila 11 Temmuz 2025 tarihleri arasında Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da bir araya gelecek. “Kapsayıcılık ve Sürdürülebilirlik” teması altında gerçekleşecek olan toplantı, küresel belirsizlik ve çeşitli bölgesel zorlukların ortasında bloğun önemini kanıtlama baskısının arttığı bir döneme denk geliyor.

Tayland’da Siyasi Dalgalanma ve Myanmar Krizi

Bloğun kurucu üyelerinden Tayland’daki iç siyasi durum, geçen hafta geçici bir başbakanın atanması ve kabine değişikliğiyle birlikte hâlâ belirsizliğini koruyor. Bu gelişmeler, Başbakan Paetongtarn Shinawatra’nın ASEAN üyesi Kamboçya ile yaşanan bölgesel bir anlaşmazlık nedeniyle görevinden uzaklaştırılmasının ardından geldi.

Myanmar’daki uzun süreli kriz de, 2025 Mayıs’ındaki ASEAN Zirvesi’nde bazı ilerlemeler kaydedilmiş olsa da, önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Malezya Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Dr. Mohd Faiz Abdullah, Myanmar konusunda “bir tür çözüme doğru kesinlikle ilerleme kaydediyoruz” ifadesini kullandı.

Gümrük Tarifeleri ve Güney Çin Denizi Sorunu

Dr. Faiz, Myanmar’ın yanı sıra ASEAN üyelerinin “Güney Çin Denizi davranış kuralları ve jeopolitik yapılanmayı etkileyen diğer sıcak konulardaki mevcut sorunları da çözmeleri gerektiğini” vurguladı.

2025 Temmuz’unun 5’i Cumartesi günü, Singapur Başbakanı Lawrence Wong, ASEAN içinde ticaret ve yatırım engellerini azaltmak ve fiziksel altyapıları birbirine bağlamak için daha cesur reformlar çağrısında bulundu. Wong, Singapur’un ASEAN dönem başkanı Malezya’nın bu reformları destekleme çabalarını tamamen desteklediğini belirtti. Ayrıca, momentumun gelecek yıl Filipinler ve bir yıl sonra Singapur’un başkanlığı devralmasıyla devam edeceğini ekledi.

Trump’ın Tarifeleri ve Bölgesel Birlik Çağrısı

Gözlemciler, bu tür reformların ABD Başkanı Donald Trump’ın 2025 Temmuz’unun 9’u Çarşamba günü dolacak olan tarife karar tarihiyle birlikte daha da acil hale geldiğini belirtiyor. Trump’ın ikinci başkanlık dönemi, küresel ticarete yeniden belirsizlik getirerek bölgedeki ihracata bağımlı ekonomiler için riskleri artırdı.

Malezya Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü’nden Dr. Faiz, “En büyük endişelerden biri, ASEAN’ın dış politikasının Trump’ın patlamalarının tektonik hareketleri tarafından sürekli olarak yönlendirilmesine ve etkilenmesine izin verilmemesidir” şeklinde konuştu. “Bu yüzden, ASEAN dışişleri bakanları bir araya geldiklerinde yapılacak ilk şey, örneğin tarifelerle ilgili ortak bir tavır almak olmalıdır.”

Gaza’nın Yeniden İnşası ve Bölgesel Güvenlik

Bu haftaki gündemde, Malezya ve Japonya liderliğinde savaşın harap ettiği Gaza’nın yeniden inşası çabalarını hızlandırmak için Doğu Asya Ülkeleri Arasında İşbirliği Konferansı’nın bakanlar düzeyindeki toplantısı da yer alıyor.

Ayrıca, 10 ASEAN üyesi ve ABD, Rusya ve Çin gibi önemli küresel ortaklar da dahil olmak üzere 27 katılımcının yer alacağı Asya’nın en büyük çok taraflı siyasi ve güvenlik platformlarından biri olan ASEAN Bölgesel Forumu da düzenlenecek. Gözlemciler, forumda, temel bölünmeler devam etse de, güçlü söylemler ve bölgesel dayanışma çağrılarının öne çıkmasının muhtemel olduğunu belirtiyor.